Important: This is a draft IG for trial use. Click here to give feedback.

EN NL

HdBe-VrijheidsbeperkendeInterventie

WARNING This page contains a draft CBB, as raw output from the zib export and automatic conversion to CBB. It requires thorough review and adaption to the Belgian realm. This CBB is merely added for informative use.

CBBConceptStatus
HdBe-FreedomRestrictingIntervention

Vrijheidsbeperkende interventies bestaan uit maatregelen die worden ingezet om de betrokkene bewust in zijn/haar vrijheid te beperken om betrokkene of diens omgeving te beschermen. Onder deze definitie vallen vele vormen van vrijheidsbeperking, zoals (niet uitputtend)

  • Onvrijwillig toedienen van vocht en voeding
  • Onvrijwillig toedienen van medicatie
  • Verrichten van medische controles of andere medische handelingen
  • Beperken van bewegingsvrijheid
  • Opnemen in een accommodatie en insluiten bij opname in een accommodatie
  • Uitoefenen van toezicht
  • Onderzoek aan kleding of lichaam
  • Beperking van bezoek en het gebruik van communicatie middelen

In het ziekenhuis gaat het meestal om beperking van bewegingsvrijheid door bijvoorbeeld het gebruik van bedhekken, aanschuiven van stoel-tafel of het gebruik van een armspalk bij infuus. Mogelijk gaat deze vrijheidsbeperkende interventie samen met het toedienen van rustgevende medicatie. Bij kleine kinderen gaat het veelal om fixatie van bijv handen ter voorkoming van het uittrekken van bijvoorbeeld een maagsonde. Voor het toepassen ervan in ziekenhuizen door verpleegkundigen heeft Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) een handreiking gepubliceerd [ref. 3]. Bij de ggz en de gehandicapte zorg en psychogeriatrische zorg gaat het altijd om zorg die tegen de wil van de patiënt wordt toegepast. Het wettelijk kader voor het toepassen van deze maatregelen wordt (per 1-1-2020) geregeld door twee wetten, te weten:

  • De Wet verplichte ggz (Wvggz) voor mensen met psychiatrische aandoeningen
  • De Wet zorg en dwang (Wzd) voor mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie.

In de Wvggz wordt hierbij gesproken van verplichte zorg, terwijl de Wzd de term onvrijwillige zorg hanteert. Voor de registratie van de maatregelen wordt in het kader van de Wvggz gebruik gemaakt van een landelijk registratiesysteem, de Argusregistratie.

Purpose

Vrijheidsbeperkende interventies (ook wel onvrijwillige/verplichte zorg) worden toegepast ter voorkoming of beperking van ernstig nadeel voor betrokkene of anderen of voor het stabiliseren of herstellen van de geestelijke gezondheid van de betrokkene. Het toepassen van vrijheidsbeperkende interventies is risicovol en kan schade voor de betrokkene opleveren indien niet zorgvuldig toegepast. Zorgverleners vervullen een belangrijke rol bij het signaleren van risico's, het observeren van het effect van de interventies en eventuele bijstelling van het beleid t.a.v. vrijheidsbeperkende interventies. Het vastleggen van alle gegevens omtrent de interventie is van groot belang voor inzicht in besluitvorming, toepassing en controle en evaluatie van de vrijheidsbeperkende interventies. Tevens maakt de rapportage van toegepaste vrijheidsbeperkende interventies onderdeel uit van de set kwaliteitsindicatoren van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd 

Evidence Base

De bouwsteen VrijheidsBeperkendeInterventie is zowel van toepassing op de zorg in de ziekenhuis omgeving als op de geestelijke en gehandicapten zorg en de psychogeriatrie. Reden voor de aanpassing van de bouwsteen is het feit dat de Wet Bijzondere opnemingen psychiatrische ziekenhuizen (Bopz), waar de bouwsteen mede op gebaseerd was in januari 2020 vervangen wordt door twee nieuwe wetten, te weten:

  • De Wet verplichte ggz (Wvggz) voor mensen met psychiatrische aandoeningen
  • De Wet zorg en dwang (Wzd) voor mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie.

De nieuwe wetten stellen nieuwe eisen aan welke gegevens vast gelegd worden. In de situaties waar de twee bovenstaande wetten van toepassing zijn, wordt de bouwsteen uitsluitend toegepast wanneer er sprake is van onvrijwillige/verplichte zorg. Daarom wordt in deze bouwsteen niet vastgelegd of er verzet is en in welke mate. Vrijwillig opgelegde beperkingen vallen - op een aantal in de wet beschreven uitzonderingen na - onder de reguliere zorg en kunnen vastgelegd worden met de daarvoor bestemde bouwstenen. De besluitvorming of er sprake is van onvrijwillige/verplichte zorg valt buiten de scope van de bouwsteen. De bouwsteen biedt voor het vastleggen van de tijdsregistratie een begin- en eindtijdstip. Niet voor alle interventies is het laatste element relevant: sommige interventies zijn moment- en geen duurregistraties. De bouwsteen heeft in deze versie nieuwe waardelijsten met interventies gekregen die gebaseerd zijn op de genoemde wetten. Hoewel verregaande harmonisatie is nagestreefd bij de definitie van de interventies is toch besloten drie deels verschillende lijsten te maken voor de verschillende situaties teneinde de juiste toepassing te vereenvoudigen. De genoemde situaties vereisen nu eenmaal andere interventies.

Issues Ten tijde van het maken van deze versie van de bouwsteen, waren een aantal wetsteksten en uitwerkingen hiervan in genoemde regelingen uitsluitend in concept versie beschikbaar. De bouwsteen reflecteert de situatie van eind oktober 2019. Eventuele wijzigingen na deze datum zullen in volgende versies verwerkt worden. Ook definitieve referenties, zoals naar de Argus 2.0 registratie, zullen ook pas in latere versies beschikbaar komen. References

  1. Handreiking Argus [Online] Beschikbaar op: https://www.ggznederland.nl/uploads/publication/Argus%20Registratie%20van%20vrijheidsbeperkende%20interventies%20in%20de%20ggz.pdf [Geraadpleegd: 12 mei 2020]
  2. Handreiking "Vrijheidsbeperking in het ziekenhuis? Nee, tenzij…" (V&VN, 2013) [Online] Beschikbaar op: https://www.venvn.nl/media/matnqkx4/20131120-aanbevelingen-vbi-beleid.pdf [Geraadpleegd: 12 mei 2020]
  3. Wet verplichte GGZ (Wvggz) [Online] Beschikbaar op: https://www.dwangindezorg.nl/wvggz [Geraadpleegd: 12 mei 2020]
  4. Wet zorg en dwang (Wzd) [Online] Beschikbar op: https://www.dwangindezorg.nl/wzd [Geraadpleegd: 12 mei 2020]
  5. Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten [Online] op: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2019-60908.html [Geraadpleegd: 12 mei 2020] 6: Regeling verplichte geestelijke gezondheidszorg [Online] op: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2019-60909.html [Geraadpleegd: 12 mei 2020]
  6. Basisset Medisch Specialistische Zorg 2020, hoofdstuk 8.4 Vrijheidsbeperkende interventie (VBI) [Online] op: https://www.igj.nl/documenten/indicatorensets/2019/09/03/basisset-medisch-specialistische-zorg-2020 [Geraadpleegd: 12 mei 2020]
draft

LegallyCapable1..1boolean
LegallyCapableComment0..1string
LegalSituation0..1Reference(HdBe LegalSituation)
TypeOfIntervention1..1CodeableConcept
ReasonForUse0..1CodeableConceptBinding
Assent0..1CodeableConceptBinding
Start1..1dateTime
End0..1dateTime

FreedomrestrictingIntervention0..*
FreedomrestrictingIntervention.LegallyCapableboolean1..1
FreedomrestrictingIntervention.LegallyCapableCommentstring0..1
FreedomrestrictingIntervention.LegalSituationReference(HdBe LegalSituation)0..1
FreedomrestrictingIntervention.TypeOfInterventionCodeableConcept1..1
FreedomrestrictingIntervention.ReasonForUseCodeableConcept0..1
FreedomrestrictingIntervention.AssentCodeableConcept0..1
FreedomrestrictingIntervention.StartdateTime1..1
FreedomrestrictingIntervention.EnddateTime0..1



FreedomRestrictingIntervention
DefinitionBase definition for all elements in a resource.
Cardinality0...*
Invariants
  • ele-1:All FHIR elements must have a @value or children
    hasValue() or (children().count() > id.count())
Mappings
  • rim:n/a
FreedomRestrictingIntervention.id
DefinitionUnique id for the element within a resource (for internal references). This may be any string value that does not contain spaces.
Cardinality0...1
TypeSystem.String
Mappings
  • rim:n/a
FreedomRestrictingIntervention.extension
DefinitionMay be used to represent additional information that is not part of the basic definition of the element. To make the use of extensions safe and manageable, there is a strict set of governance applied to the definition and use of extensions. Though any implementer can define an extension, there is a set of requirements that SHALL be met as part of the definition of the extension.
Cardinality0...*
TypeExtension
Aliasextensions, user content
Comments

There can be no stigma associated with the use of extensions by any application, project, or standard - regardless of the institution or jurisdiction that uses or defines the extensions. The use of extensions is what allows the FHIR specification to retain a core level of simplicity for everyone.

SlicingUnordered, Open, by url(Value)
Invariants
  • ele-1:All FHIR elements must have a @value or children
    hasValue() or (children().count() > id.count())
  • ext-1:Must have either extensions or value[x], not both
    extension.exists() != value.exists()
Mappings
  • rim:n/a
  • rim:N/A
FreedomRestrictingIntervention.FreedomrestrictingIntervention
DefinitionRoot concept of the FreedomrestrictingIntervention information model. This root concept contains all data elements of the FreedomrestrictingIntervention information model.
Cardinality0...*

Example instances

[CBB name]
[Concept name ] [example value]

// example of NameInformation

## Example instances

| NameInformation      |                   |
|----------------------|-------------------|
| FirstNames | Johanna Petronella Maria   
| Initials | J.P.M. 
| GivenName | Jo 
| NameUsage | Geslachtsnaam partner gevolgd door eigen geslachtsnaam
| LastName.Prefix | van
| LastName.LastName | Putten
| LastNamePartner.PartnerPrefix | van der
| LastNamePartner.PartnerLastName | Giessen
| Titles |

zib [zib name + version](https://zibs.nl/wiki/[zib name + version(release)]) difference

Concept Category Description
[element.path] [category of change] [Description of change]([Reference to ticket/issue/zulip chat using MarkDown link])



Terminology Bindings

PathNameStrengthURL
ReasonForUseRedenVanToepassenextensiblehttps://fhir.healthdata.be/ValueSet/RedenVanToepassen
AssentInstemmingrequiredhttps://fhir.healthdata.be/ValueSet/Instemming